قندهاری؛ فرهیخته ای گمنام

در جامعه انسانهایی زندگی می­کنند که در اوج گمنامی از زیباترین خصائص برجسته برخوردار و به ارائه خدماتی بزرگ  ,   عاشقانه در تلاش و تکاپویند. و چون ناغافل از میانمان می­روند آنگاه تازه کشف می­شوند و بخشی از کمالات و بزرگواریشان بر دیگران و حتّی دوستان نزدیکشان  هویدا می­گردد و آنگاه آه حسرت از جانها برمیاید که صد حیف که ناشناخته ماندند و قدر و منزلتشان را به خوبی ندانستند.

یکی از مصادیق قطعی چنین کسان، مهندس حمید قندهاری بود که دیروز دعوت حق را لبیک گفت و امروز رخ در نقاب خاک کشید و یاران و نزدیکانش را در غم فقدان خود به سوگ نشاند.

آنچه که از او میدانم و میشناسم و دیگران نیز بر صحت آن گواهی می­دهند، اینکه قندهاری یک انسان عاشق و شیفته تلاش و ایفای نقش مثبت در اجتماع بود. اهل محاسبه در زندگی بود و لحظه ای از عمر خود را به بطالت و بیهودگی و بدون برنامه نگذراند، به کارش عشق می­ورزید و همیشه در کار بانشاط بود. چهره­ای متبسم و با لبخندی صمیمی از او یک انسان مهربان و دوست داشتنی ساخته بود.

قبل از انقلاب به عنوان یک آرشیتکت در خدمات مشاوره معماری و برنامه ریزی اشتغال داشت. اوایل انقلاب، یعنی در سالهای 58، 59 بمدت یازده ماه به پیشنهاد آیة الله شهید صدوقی، استانداری یزد را پذیرفت. اما آنچنان در کار و مسئولیت متعهدانه عمل می­نمود که چون عرصه را برای خدمتی که متعهد بود مهیّا نمی­یافت به راحتی با آن پست و موقعیت خداحافظی می کرد و لذا دوباره در کسوت مشاوره شرکت فعال شد و برای دست یافتن به الگوهای کارساز در برنامه­ریزی و توسعه، با تأکید بر توسعه منطقه­ای و بومی، تلاش مستمر و با تدبیر، اندیشه و خلاقیت در پیش گرفت و کارنامه ای بسیار ارزشمند از تلاشهای علمی، پژوهشی خود در شرکت که دیگر به یک مرکز اطلاعات و تحقیقات علمی توسعه تبدیل شده بود به جای گذاشت.

در یک دهه گذشته با جدیّت و پشتکار، طرحی را برای توسعه منطقه بهاباد یزدمبتنی  بر احیاء منابع طبیعی، و متکی بر مشارکت مردم محلی دنبال نمود و با همه ناملایمات و موانع پیش رو، با سعه صدر و بردباری برخورد می­نمود. و آنچنان در میان مردم، در آن منطقه محروم با تواضع برای مدتهای طولانی حضور می­یافت و در جلب مشارکت و همراهی آنان صبر و حوصله به خرج می­داد که همه مسئولین محلی، و دوستان و آشنایان را شگفت زده و محسور خود می­ساخت.

جالب اینکه در بسیاری از برنامه­های خود، فرزندان و خانواده خویش را نیز به همراهی و همکاری می­طلبید و به صورت یک تیم همکار، صمیمانه کار می­کردند.

امروز در مراسم تشییع پیکر پاکش، آقای شریعتمداری، وزیر اسبق بازرگانی، که با آن عزیز نسبت خویشاوندی نزدیکی داشت، چند نکته و خاطره جالب را به یاد او، ذکر نمودند که حیف است منتقل نکنم و مورد اشاره قرار ندهم.

نکته اول اینکه مرحوم پدر آقای مهندس قندهاری، که از تمکن مالی خوبی برخوردار بود، حدود سی سال پیش که از دنیا رفت و نزدیک به ده هزار متر زمین و خانه در منطقه شمیران  از خود به جای گذاشت، ایشان به آن میراث برای خود توجهی ننمود و همه را وقف خیریه کهریزک نمودند. همشیره  محترمشان نیز امروز، علیرغم کهولت سن و بیماری، مدیریت این مجموعه بزرگ نیکوکاری را عهده دار است. چیزی که هرگز از آن اطلاعی نداشتم.

نکته دیگری که آقای شریعتمداری نقل می­کرد، این بود که مرحوم قندهاری، دفترچه ای تحت عنوان حساب سود و زیان عمر و زندگانی برای خود گشوده بود و از این طریق کیفیت گذران عمر خود را مورد ارزیابی قرار می­داد و سعی می­نمود که عمرش به بطالت نگذرد و به عبارتی اهل محاسبه نفس بود، آنچه که از خصایص اهل کمال و عرفان و انسانهای دارای کمالات اخلاقی می­باشد.

و مطلب آخری که از زنده­یاد قندهاری نقل نمودند: یکی از روزهایی که در بیمارستان، ایام پایان عمر را می­گذراندند، تلفنی به من زد و بعد از احوالپرسی، سفارش نمود که" آقای شریعتمداری، به شما وصیّت و سفارش می­کنم که مبادا پس از مرگ من، اگر روستاییان و مردم محروم بهاباد به سراغتان آمدند، به بهانه کار و گرفتاری آنان را نبینی و به مسائلشان بی­توجهی نمایی.

به هر حال امروز، قندهاری عزیزاز میانمان رفت و چه تشییع و تدفین عارفانه ای داشت و البته فقدانش بر ما سنگینی میکند. امید آنکه خصائص برجسته او، الگویی برای همه ما باشد. که عاش سعیدا و مات سعیدا. روحش شادان باد.